تفاوت رب گوجه بریکس ۲۷ با بریکس ۳۸ چیست؟

وقتی صحبت از خرید رب گوجه‌فرنگی می‌شود، احتمالاً واژه «بریکس» (Brix) را روی بسته‌بندی‌های صنعتی یا در مکالمات تجاری شنیده‌اید. اما بریکس دقیقاً چیست و تفاوت رب گوجه با بریکس ۲۷ (استاندارد) و بریکس ۳۸ (فوق غلیظ) در چیست؟ دانستن این تفاوت نه‌تنها به تشخیص کیفیت رب کمک می‌کند، بلکه در انتخاب محصول مناسب برای خطوط تولید سس یا مصرف خانگی نیز حیاتی است.

در این مقاله به بررسی فنی و کاربردی تفاوت این دو نوع غلظت می‌پردازیم.

بریکس (Brix) در رب گوجه فرنگی چیست؟

به زبان ساده، بریکس واحدی برای اندازه‌گیری مقدار مواد جامد محلول در آب (مانند قندها، املاح و…) است. در صنعت رب گوجه‌فرنگی، بریکس نشان‌دهنده غلظت رب است. هرچه عدد بریکس بالاتر باشد، یعنی میزان آب موجود در محصول کمتر و غلظت گوجه‌فرنگی بیشتر است.

فرمول کلی: هرچه بریکس بالاتر = رب سفت‌تر و غلیظ‌تر.

 ۱. معرفی رب گوجه فرنگی با بریکس ۲۷-۲۹ (استاندارد)

این نوع رب، همان محصولی است که شما در قوطی‌های فلزی یا شیشه‌ای در سوپرمارکت‌ها مشاهده می‌کنید.

بافت و قوام: دارای بافتی نرم و خمیری است که به راحتی با قاشق برداشته می‌شود و در آب یا روغن حل می‌گردد.
کاربرد: مصرف خانگی، رستوران‌ها، کترینگ‌ها و آشپزخانه‌های صنعتی.
نوع بسته‌بندی: معمولاً در قوطی‌های ۴۰۰ گرمی، ۸۰۰ گرمی، حلب‌های ۵ کیلویی و شیشه عرضه می‌شود.
ویژگی: این بریکس تعادل مناسبی بین طعم، رنگ و قابلیت حل شدن دارد و مطابق با استاندارد ملی ایران برای مصرف‌کننده نهایی است.

۲. معرفی رب گوجه فرنگی با بریکس ۳۶-۳۸ (سوپر غلیظ)

این نوع رب که اغلب با نام رب اسپتیک (Aseptic) یا رب فله صنعتی شناخته می‌شود، غلیظ‌ترین حالت تجاری رب گوجه‌فرنگی است.

بافت و قوام: بسیار سفت و سخت است (شبیه به خمیر بازی یا حلوا). رطوبت آن بسیار پایین است و به سختی با قاشق جدا می‌شود.
کاربرد: این محصول برای مصرف مستقیم خانگی مناسب نیست. کاربرد اصلی آن در **کارخانجات صنایع غذایی است (به عنوان ماده اولیه برای تولید سس کچاپ، سس‌های طعم‌دار، کنسرو لوبیا و…).
نوع بسته‌بندی: معمولاً در بشکه‌های ۲۲۰ لیتری اسپتیک (استریل) برای صادرات یا مصارف کارخانه‌ای بسته‌بندی می‌شود.
ویژگی: به دلیل حذف حداکثری آب، حمل‌ونقل آن بسیار مقرون‌به‌صرفه است و ماندگاری بسیار بالایی در شرایط انبارداری دارد.

تفاوت‌های کلیدی بین بریکس ۲۷ و ۳۸

تفاوت اصلی این دو محصول فقط در «سفتی» نیست؛ بلکه فرآیند تولید و نحوه استفاده آن‌ها نیز متفاوت است:

۱. فرآیند تولید (Hot Break vs Cold Break)
معمولاً برای رسیدن به بریکس ۳۶-۳۸، از روش‌های تغلیظ قدرتمندتری استفاده می‌شود. رب‌های با بریکس بالا (۳۸) اغلب با روش Cold Break (شکست سرد) تولید می‌شوند تا با وجود حرارت‌دهی طولانی برای گرفتن آب، رنگ و ویتامین‌های گوجه حفظ شود. اما رب‌های بریکس ۲۷ ممکن است هم به روش هات‌بریک و هم کلد‌بریک تولید شوند.

۲. صرفه اقتصادی و حمل و نقل
برای یک صادرکننده، ارسال رب با بریکس ۳۸ بسیار بصرفه‌تر است. چون خریدار (کارخانه مقصد) می‌تواند با اضافه کردن آب، آن را به رب استاندارد یا سس تبدیل کند. در واقع شما هزینه حمل آب را نمی‌پردازید. اما برای مصرف‌کننده خانگی، خرید بریکس ۲۷ منطقی‌تر است چون آماده مصرف است.

۳. حلالیت
رب با بریکس ۳۸ به دلیل تراکم بسیار بالا، به سختی در آب حل می‌شود و نیاز به تجهیزات صنعتی (میکسر) برای باز شدن بافتش دارد. در مقابل، رب بریکس ۲۷ به راحتی در غذای خانگی رنگ باز می‌کند.

جدول مقایسه تخصصی رب گوجه بریکس ۲۷ و ۳۸

برای درک بهتر تفاوت‌ها، به جدول زیر دقت کنید.

کدام یک را انتخاب کنیم؟

پاسخ به این سوال بستگی به جایگاه شما دارد:

1. اگر آشپز یا خانه‌دار هستید: قطعاً بریکس ۲۷-۲۹ انتخاب شماست. رب‌های موجود در بازار با برندهایی مثل چین‌چین، طبیعت و تبرک همگی در همین محدوده بریکس هستند. خرید رب با بریکس ۳۸ برای خانه دردسرساز است چون بسیار سفت است و طعم آن برای استفاده مستقیم تنظیم نشده است.
2. اگر تولیدکننده سس یا تاجر هستید: بریکس ۳۶-۳۸ طلای سرخ شماست! این محصول به شما اجازه می‌دهد با کمترین هزینه حمل‌ونقل، بیشترین میزان ماده خشک گوجه‌فرنگی را جابه‌جا کنید و در کارخانه خود آن را به انواع محصولات مشتق شده از گوجه تبدیل نمایید.

تفاوت رب گوجه بریکس ۲۷ با بریکس ۳۸ در کیفیت گوجه نیست، بلکه در میزان آب تبخیر شده و کاربری نهایی آن است. بریکس ۲۷ استاندارد مصرف‌کننده و بریکس ۳۸ استاندارد تولیدکننده صنعتی است. هنگام خرید عمده یا صادرات رب گوجه، دقت به عدد بریکس مهم‌ترین فاکتور در تعیین قیمت نهایی محسوب می‌شود.