فرآیند تولید رب گوجه فرنگی صنعتی به صورت گام به گام

رب گوجه فرنگی، این چاشنی خوش‌رنگ و طعم که پای ثابت بسیاری از غذاهای ایرانی و جهانی است، فرآیندی پیچیده و دقیق را از مزرعه تا رسیدن به دست مصرف‌کننده طی می‌کند. تولید صنعتی رب گوجه فرنگی، ترکیبی هوشمندانه از کشاورزی مدرن، مهندسی مکانیک، شیمی مواد غذایی و کنترل کیفیت است که هدف آن، تبدیل گوجه‌های تازه و آبدار به محصولی غلیظ، باکیفیت و با ماندگاری بالا است. در این مقاله جامع از دانشنامه تجاری کهن طعم، به صورت گام به گام، تمام مراحل این فرآیند صنعتی را تشریح خواهیم کرد.

گام اول: از مزرعه تا کارخانه (مرحله پیش‌تولید)

همه چیز با انتخاب گوجه فرنگی مناسب آغاز می‌شود. کیفیت محصول نهایی، وابستگی مستقیمی به کیفیت ماده اولیه دارد.

1. انتخاب واریته مناسب گوجه فرنگی:

برای تولید رب صنعتی، از واریته‌های خاصی از گوجه فرنگی استفاده می‌شود که دارای ویژگی‌های زیر باشند:
گوشت زیاد و آب کم: برای دستیابی به راندمان بالاتر و غلظت بیشتر.
پوست نازک و رنگ قرمز تیره: رنگ نهایی رب به رنگدانه‌های لیکوپن موجود در پوست و گوشت گوجه بستگی دارد.
بریکس (Brix) بالا: بریکس واحدی برای اندازه‌گیری میزان مواد جامد محلول در آب (عمدتاً قند) است. هرچه بریکس گوجه اولیه بالاتر باشد، رب باکیفیت‌تر و خوش‌طعم‌تری تولید می‌شود.
مقاومت در برابر حمل و نقل: گوجه‌ها باید به اندازه‌ای سفت باشند که در طول مسیر حمل تا کارخانه، له نشوند.

2. برداشت مکانیزه:

در مقیاس صنعتی، برداشت به وسیله کمباین‌های مخصوص انجام می‌شود. این ماشین‌ها بوته‌های گوجه را از ریشه جدا کرده و با یک سیستم لرزاننده، گوجه‌ها را از شاخ و برگ جدا می‌کنند.

3. انتقال به کارخانه:

گوجه‌های برداشت شده بلافاصله در کامیون‌های بزرگ یا تریلرهای مخصوص بارگیری شده و در سریع‌ترین زمان ممکن به کارخانه منتقل می‌شوند. زمان در این مرحله بسیار حیاتی است، زیرا هرگونه تاخیر می‌تواند منجر به کاهش کیفیت، کپک‌زدگی یا ترشیدگی بار شود.

فروش عمده انواع رب گوجه فرنگی

گام دوم: آماده‌سازی گوجه فرنگی (مراحل اولیه در کارخانه)

به محض ورود کامیون‌ها به کارخانه، فرآیند تولید بدون وقفه آغاز می‌شود.

4. تخلیه و شستشوی اولیه:

گوجه‌ها به وسیله فشار آب از کامیون‌ها به درون حوضچه‌های بزرگی تخلیه می‌شوند. این کار علاوه بر سهولت در تخلیه، به عنوان اولین مرحله شستشو نیز عمل می‌کند و از آسیب دیدن گوجه‌ها جلوگیری می‌نماید. آب موجود در این کانال‌ها، گوجه‌ها را به سمت خط تولید هدایت می‌کند.

5. سورتینگ و شستشوی نهایی:

گوجه‌ها از روی یک نوار نقاله عبور می‌کنند. در این مرحله، کارگران (و گاهی سنسورهای اپتیکال) گوجه‌های نارس، له شده، کپک‌زده و هرگونه مواد زائد مانند سنگ، چوب و برگ را جدا می‌کنند. سپس گوجه‌ها با دوش‌های آب پرفشار به طور کامل شسته و ضدعفونی می‌شوند تا هرگونه آلودگی میکروبی از سطح آن‌ها پاک شود.

6. خرد کردن (Crushing):

گوجه‌های تمیز و سورت شده وارد دستگاهی به نام کراتور (Crusher) یا خردکن می‌شوند. این دستگاه گوجه‌ها را بدون آسیب رساندن به بافت دانه‌ها، به قطعات کوچک‌تر تبدیل می‌کند. محصول خروجی این مرحله، پالپی از آب، پوست، گوشت و دانه‌های گوجه است که به آن پوره گوجه می‌گویند.

رب گوجه اسپتیک

مشاهده نمایید ——– >>> قیمت عمده رب گوجه فرنگی

گام سوم: فرآوری و تغلیظ (قلب خط تولید)

این مرحله مهم‌ترین و تخصصی‌ترین بخش تولید رب است که در آن، پوره گوجه به رب غلیظ تبدیل می‌شود.

7. پری-هیتر یا پیش‌گرم‌کن (Pre-heating):

پوره گوجه بلافاصله پس از خرد شدن، وارد دستگاه‌های پیش‌گرم‌کن می‌شود. این فرآیند که به آن “هات بریک” (Hot Break) یا “کلد بریک” (Cold Break) می‌گویند، تأثیر مستقیمی بر ویسکوزیته (غلظت و قوام) رب نهایی دارد.
هات بریک (Hot Break): پوره در دمای بالا حرارت می‌بیند. این دما باعث غیرفعال شدن آنزیم پکتیناز می‌شود که مسئول شکستن پکتین (عامل قوام‌دهنده) است. نتیجه، ربی غلیظ‌تر و با ویسکوزیته بالاتر است که برای تولید سس کچاپ ایده‌آل است.
کلد بریک (Cold Break): پوره در دمای پایین‌تر حرارت می‌بیند. در این روش، بخشی از آنزیم‌ها فعال باقی می‌مانند و پکتین را می‌شکنند. نتیجه، ربی با غلظت کمتر و طعم طبیعی‌تر است که برای تولید رب‌های معمولی استفاده می‌شود.

8. صاف کردن (Pulping/Finishing):

پوره حرارت‌دیده وارد دستگاه‌های صافی (Pulper/Finisher) می‌شود. این دستگاه‌ها دارای توری‌هایی با منافذ بسیار ریز هستند. با فشار و حرکت چرخشی، آب و گوشت گوجه از این توری‌ها عبور کرده و پوست، دانه و فیبرهای درشت جدا می‌شوند. این مواد زائد به عنوان خوراک دام یا برای تولید کود کمپوست استفاده می‌شوند. محصول خروجی، آب گوجه فرنگی صاف و یکنواخت است.

9. تغلیظ در دیگ‌های خلاء (Evaporation):

این حساس‌ترین مرحله تولید است. آب گوجه صاف شده به دستگاه‌های تغلیظ‌کننده (Evaporator) منتقل می‌شود. این دستگاه‌ها تحت شرایط خلاء کار می‌کنند. جوشاندن آب گوجه در خلاء باعث می‌شود که آب در دمای پایین‌تری به نقطه جوش برسد.

مزایای تغلیظ در خلاء:

حفظ رنگ: دمای پایین از سوختن قندهای طبیعی گوجه و تیره شدن رنگ رب (واکنش میلارد) جلوگیری می‌کند.
حفظ طعم و مواد مغذی: ویتامین‌ها و ترکیبات طعم‌دهنده که به حرارت حساس هستند، بهتر حفظ می‌شوند.
افزایش سرعت: فرآیند تبخیر بسیار سریع‌تر انجام می‌شود.
آب گوجه در این دستگاه‌ها به گردش در می‌آید تا زمانی که به غلظت مورد نظر برسد.

بهترین تامین کننده انواع رب گوجه

گام چهارم: پاستوریزاسیون و بسته‌بندی (مراحل نهایی)

پس از رسیدن به غلظت مطلوب، رب آماده بسته‌بندی نهایی است.

10. اضافه کردن نمک:

در اکثر کارخانجات، در این مرحله به رب نمک اضافه می‌شود. نمک علاوه بر بهبود طعم، به عنوان یک نگهدارنده طبیعی عمل کرده و به افزایش ماندگاری محصول کمک می‌کند.

11. پاستوریزاسیون نهایی:

رب غلیظ شده پیش از بسته‌بندی، یک بار دیگر پاستوریزه می‌شود. رب از درون لوله‌هایی عبور می‌کند که توسط آب داغ احاطه شده‌اند. این شوک حرارتی نهایی، هرگونه میکروارگانیسم باقیمانده را از بین برده و سلامت و ماندگاری محصول را تضمین می‌کند.

12. پر کردن و بسته‌بندی:

رب داغ بلافاصله توسط دستگاه‌های پرکن اتوماتیک در بسته‌بندی‌های مختلف پر می‌شود:
قوطی‌های فلزی: رایج‌ترین نوع بسته‌بندی برای مصارف خانگی.
شیشه‌های جار: برای محصولات ویژه و صادراتی.
بسته‌بندی اسپتیک: کیسه‌های بزرگ چندلایه (۲۲۰ لیتری) برای مصارف صنعتی (مثلاً کارخانه‌های تولید سس و غذاهای آماده).
دستگاه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که قوطی‌ها را با حجم دقیقی پر کرده و فضای خالی حداقلی (Headspace) باقی بگذارند.

13. درب‌بندی و تونل دوش آب سرد:

قوطی‌ها یا شیشه‌ها بلافاصله پس از پر شدن، درب‌بندی می‌شوند. سپس از زیر دوش‌های آب سرد یا از درون یک تونل آب سرد عبور می‌کنند تا دمای آن‌ها به سرعت کاهش یابد. این خنک‌سازی سریع از ادامه پخت رب در داخل قوطی و کاهش کیفیت آن جلوگیری می‌کند.

14. کدزنی و قرنطینه:

تاریخ تولید، انقضا، کد سری ساخت و سایر اطلاعات لازم توسط جت پرینتر روی بسته‌بندی‌ها چاپ می‌شود. سپس محصولات به مدت حدود دو هفته در انبار قرنطینه نگهداری می‌شوند تا از عدم وجود هرگونه مشکل (مانند بادکردگی قوطی یا نشت) اطمینان حاصل شود. پس از تایید نهایی واحد کنترل کیفیت (QC)، محصول آماده عرضه به بازار است.

جدول خلاصه مراحل تولید رب گوجه فرنگی صنعتی

امیدوارم این محتوای جامع و دقیق، پاسخگوی کامل نیاز شما باشد.

شرکت کهن طعم تولید کننده انواع رب گوجه فرنگی در ایران محصولات با بسته بندی متنوع را به بازار عرضه می نماید. جهت استعلام قیمت و ثبت سفارش خرید می توانید با کارشناسان فروش ما تماس حاصل نمایید.