نان خرمایی کرمانشاهی

نان خرمایی یا به گویش شیرین محلی «نون خرمایی»، فقط یک شیرینی ساده نیست؛ بلکه بخشی از فرهنگ، تاریخ و سخاوت مردمان خطه کرمانشاه است. عطر دارچین و گردو که با شیرینی لطیف خرما در هم می‌آمیزد و در یک خمیر نرم و ترد پیچیده می‌شود، خاطره‌ای فراموش‌نشدنی برای هر کسی است که طعم این سوغات بی‌نظیر را چشیده باشد.

نان خرمایی کرمانشاهی

در این مقاله جامع، قصد داریم شما را به سفری در دل طعم‌های اصیل غرب ایران ببریم. از مواد اولیه و طرز تهیه قدم به قدم نان خرمایی کرمانشاهی اصل گرفته تا تمام نکات و فوت و فن‌هایی که برای پخت یک نان خرمایی خانگی نرم و خوشمزه نیاز دارید، همه و همه را برای شما گردآوری کرده‌ایم. با ما همراه باشید تا راز این شیرینی محبوب را کشف کنید.

 نان خرمایی، فراتر از یک شیرینی؛ میراثی از دیار پهلوانان

کرمانشاه به داشتن شیرینی‌های سنتی و مقوی شهرت دارد و نان خرمایی، در کنار کاک و نان برنجی، یکی از مشهورترین سوغاتی‌های این استان است. این شیرینی به دلیل استفاده از خرما و گردو، بسیار مقوی و انرژی‌زاست و در گذشته به عنوان یک میان‌وعده کامل برای مسافران و کاروان‌ها استفاده می‌شده است. امروزه نیز نان خرمایی پای ثابت سفره‌های نوروز، اعیاد و مهمانی‌های مردم این منطقه است.

مواد لازم برای تهیه نان خرمایی کرمانشاهی اصیل

 طرز تهیه قدم به قدم نان خرمایی کرمانشاهی

حالا که مواد اولیه آماده است، آستین‌ها را بالا بزنید تا این شیرینی خوشمزه را با هم درست کنیم.

مرحله اول: آماده‌سازی مواد میانی (مغز شیرینی)

1.آماده کردن خرما: ابتدا هسته و کلاهک خرماها را جدا کنید. اگر پوست خرما ضخیم است، بهتر است پوست آن را نیز بگیرید.
2.چرخ کردن مواد: خرماها را به همراه گردوی خرد شده، پودر دارچین و پودر هل (در صورت استفاده) داخل چرخ گوشت یا غذاساز بریزید و آن‌ها را کاملاً با هم مخلوط کنید تا یک خمیر یکدست و منسجم حاصل شود.
3.ورز دادن نهایی: مواد را کمی با دست ورز دهید تا روغن گردو آزاد شده و مخلوط چسبندگی بهتری پیدا کند. سپس آن را کنار بگذارید.

مرحله دوم: تهیه خمیر لطیف و ترد

1.مخلوط کردن مواد خشک: آرد الک شده، بیکینگ پودر و نمک را در یک کاسه بزرگ با هم مخلوط کنید.
2.آماده کردن مایه: در یک کاسه جداگانه، ماست، روغن ذوب شده و خنک و گلاب را با همزن دستی یا چنگال خوب هم بزنید تا کاملاً یکدست شوند.
3.ترکیب مواد: مخلوط ماست را به تدریج به مرکز مواد خشک اضافه کنید و با نوک انگشتان (و نه کف دست) شروع به مخلوط کردن کنید. هدف این است که خمیر به روغن نیفتد و تردی خود را حفظ کند.
4.ورز دادن خمیر: خمیر را فقط در حدی ورز دهید که مواد با هم ترکیب شده و یک خمیر نرم و لطیف که به دست نمی‌چسبد، حاصل شود. ورز دادن بیش از حد باعث سفت شدن نان خرمایی بعد از پخت می‌شود.
5.استراحت خمیر: روی خمیر را با پلاستیک بپوشانید و آن را به مدت ۱ تا ۲ ساعت در دمای محیط قرار دهید تا استراحت کند. این کار باعث لطافت بیشتر خمیر می‌شود.

نان خرمایی کرمانشاهی

مرحله سوم: پیچیدن و شکل دادن به نان خرمایی

1.تقسیم کردن خمیر: بعد از استراحت، از خمیر گلوله‌هایی به اندازه یک گردوی کوچک (حدود ۲۰ گرم) بردارید.
2.باز کردن خمیر: هر گلوله را کف دست خود کمی پهن کنید.
3.پر کردن خمیر: از مواد میانی که آماده کرده‌اید، به اندازه یک فندق بردارید، آن را در مرکز خمیر قرار دهید.
4.بستن خمیر: لبه‌های خمیر را روی مواد میانی جمع کرده و آن را به شکل یک بیضی یا دایره کوچک فرم دهید. مطمئن شوید که هیچ درزی باز نماند.
5.مهر زدن: به صورت سنتی، روی نان خرمایی را با مهرهای مخصوص طرح می‌اندازند. اگر مهر ندارید، می‌توانید با استفاده از چنگال یا قالب‌های کوچک روی آن طرح ایجاد کنید.

مرحله چهارم: پخت و رومال

1.گرم کردن فر: فر را از ۱۵ دقیقه قبل با دمای ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد (۳۴۰ درجه فارنهایت) گرم کنید.
2.آماده کردن سینی: کف سینی فر را با کاغذ روغنی بپوشانید و شیرینی‌ها را با کمی فاصله روی آن بچینید.
3.رومال (اختیاری اما پیشنهادی): برای داشتن رنگ طلایی و زیبا، می‌توانید یک عدد زرده تخم مرغ را با کمی زعفران دم‌کرده و یک قاشق شیر مخلوط کرده و با قلم‌مو روی شیرینی‌ها بمالید. سپس روی آن کمی خلال پسته یا کنجد بپاشید.
4.پخت: سینی را در طبقه وسط فر قرار دهید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بپزید. زمان پخت بستگی به دمای فر شما دارد. همین که زیر شیرینی‌ها طلایی شد، کافی است.
5.گریل کردن: برای طلایی شدن روی شیرینی‌ها، می‌توانید گریل فر را برای ۱ تا ۲ دقیقه روشن کنید. حواستان باشد که خیلی سریع می‌سوزد!
6.خنک کردن: پس از پخت، شیرینی‌ها را از فر خارج کرده و اجازه دهید روی همان سینی کاملاً خنک شوند. سپس آن‌ها را در ظرف در بسته نگهداری کنید.

انتخاب خرما: از خرمای نرم و شیره‌دار مانند خرمای کبکاب یا دشتستان استفاده کنید. خرمای خشک باعث خشک شدن مواد میانی می‌شود.
خمیر به روغن افتاده: اگر خمیر را زیاد ورز دهید یا دمای محیط خیلی گرم باشد، خمیر به روغن می‌افتد و بعد از پخت سفت می‌شود. همیشه با نوک انگشتان و سریع کار کنید.
لطافت خمیر: استفاده از ماست پرچرب و استراحت دادن به خمیر، دو عامل کلیدی در لطافت نهایی شیرینی است.
جایگزین روغن: در دستور اصیل از روغن حیوانی کرمانشاهی استفاده می‌شود که عطر بی‌نظیری به آن می‌دهد. می‌توانید ترکیبی از کره و روغن جامد یا روغن حیوانی استفاده کنید.
مدت زمان پخت: نان خرمایی نباید زیاد در فر بماند. پخت طولانی آن را خشک می‌کند. همین که زیر آن طلایی شد، کافی است.

پختن نان خرمایی کرمانشاهی در خانه، تجربه‌ای لذت‌بخش و راهی برای زنده نگه داشتن طعم‌های اصیل ایرانی است. با دنبال کردن این دستور پخت دقیق و رعایت نکات کلیدی، شما هم می‌توانید این سوغات خوشمزه را با کیفیتی عالی در منزل تهیه کرده و اعضای خانواده و مهمانان خود را با عطر و طعم بی‌نظیر آن شگفت‌زده کنید. نوش جان!