چند نوع ادویه در دنیا وجود دارد؟
از عطر گرم دارچین در یک صبح سرد زمستانی تا تندی هیجانانگیز فلفل در یک غذای جنوبی، ادویهها قدرت جادویی برای تبدیل یک وعده غذایی ساده به یک تجربه بهیادماندنی را دارند. اما آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که واقعاً چند نوع ادویه در دنیا وجود دارد؟
انواع ادویه
پاسخ به این سوال، بسیار پیچیدهتر از یک عدد ساده است. در حقیقت، هیچ عدد واحد و قطعی برای تعداد ادویهها وجود ندارد. این موضوع به دلیل تنوع گیاهی بینظیر، تفاوت در تعاریف و وجود هزاران ترکیب و مخلوط منطقهای است. با این حال، با دستهبندی علمی و آشنایی با خانوادههای اصلی ادویهها، میتوانیم به درک عمیقی از این دنیای پهناور و شگفتانگیز برسیم.
در این مقاله جامع، ما شما را به سفری برای کشف انواع ادویهها میبریم و نشان میدهیم که چگونه این گنجینههای طبیعت دستهبندی میشوند.
اولین قدم: تفاوت ادویه (Spice) و سبزی معطر (Herb) چیست؟
قبل از شمارش، باید بدانیم دقیقاً چه چیزی را میشماریم. در دنیای آشپزی، یک تفاوت کلیدی بین “ادویه” و “سبزی معطر” وجود دارد:
ادویهها (Spices): معمولاً از بخشهای خشک شده یک گیاه به غیر از برگها به دست میآیند. این بخشها شامل دانه، میوه، ریشه، غنچه و پوست است. ادویهها اغلب طعمهای تندتر، گرمتر و قویتری دارند و بیشتر در مناطق گرمسیری رشد میکنند.
سبزیهای معطر (Herbs): عمدتاً از برگهای تازه یا خشک گیاهان علفی به دست میآیند. آنها معمولاً طعم ملایمتری دارند و میتوانند در مناطق مختلف آب و هوایی رشد کنند. (مانند نعنا، ریحان، جعفری).
گاهی این مرز کمی مبهم میشود. برای مثال، گیاه گشنیز هم برگهای معطر (Herb) دارد و هم دانههای خوشبو (Spice).
چرا شمارش دقیق ادویهها غیرممکن است؟
1. تنوع گیاهی عظیم: هزاران گونه گیاهی در سراسر جهان وجود دارند که دارای خواص معطر هستند، اما تنها بخشی از آنها به صورت تجاری به عنوان ادویه شناخته و استفاده میشوند.
2. ادویههای ترکیبی (Spice Blends): آیا ادویه کاری، گرم ماسالا یا زعتر را باید یک ادویه به حساب آورد یا مجموعهای از چندین ادویه؟ وجود بیشمار ترکیب محلی و سنتی، شمارش را غیرممکن میکند.
3. زیرگونهها و واریتهها: یک گیاه مانند فلفل چیلی (Capsicum) صدها زیرگونه مختلف دارد (از هالوپینو تا کارولینا ریپر) که هر کدام طعم و تندی منحصربهفردی دارند و در آشپزی به عنوان یک “ادویه” متفاوت در نظر گرفته میشوند.
انواع ادویه
بهترین روش: دستهبندی ادویهها بر اساس منشاء گیاهی
منطقیترین راه برای درک جهان ادویهها، دستهبندی آنها بر اساس بخشی از گیاه است که از آن تهیه میشوند. جدول زیر به شما کمک میکند تا با خانوادههای اصلی ادویهها و معروفترین اعضای آنها آشنا شوید.
| دسته بندی (منشاء گیاهی) | توضیحات | مثالهای معروف | پروفایل طعم و عطر |
|---|---|---|---|
| از دانهها (Seeds) | این دسته شامل دانههای کامل یا پودر شده گیاهان مختلف است که سرشار از اسانسهای معطر هستند. | زیره، گشنیز، هل، شنبلیله، رازیانه، خردل، جوز هندی | خاکی، گرم، کمی تلخ، شیرین یا تند |
| از میوهها (Fruits/Berries) | میوههای خشک شده یا توتهای گیاهان که پس از رسیدن چیده و خشک میشوند. | فلفل سیاه، فلفل قرمز (چیلی)، سماق، پاپریکا، فلفل بهار (Allspice) | تند، میوهای، دودی، ترش، گرم |
| از ریشه و ساقه زیرزمینی (Roots/Rhizomes) | بخشهای زیرزمینی گیاهان که به دلیل ذخیره مواد مغذی و اسانسها، طعم و عطر بسیار قوی دارند. | زنجبیل، زردچوبه، پودر سیر، پودر پیاز، خسرودار (Galangal) | تند و تیز، خاکی، کمی شیرین، رنگدهنده |
| از پوست درخت (Bark) | پوسته داخلی برخی از درختان گرمسیری که پس از جدا شدن و خشک شدن، به شکل لوله یا پودر درمیآیند. | دارچین، کاسیا (دارچین چینی) | شیرین، گرم، چوبی، معطر |
| از غنچه گل (Flower Buds) | غنچههای نشکفته برخی گلها که قبل از باز شدن چیده و خشک میشوند تا اسانس قوی آنها حفظ شود. | میخک، زعفران (رشتههای کلاله گل) | بسیار معطر، تند، کمی تلخ و شیرین |
| از پوشش دانه (Aril) | پوسته یا غشای توریشکل و گوشتی که اطراف برخی دانهها را فرا گرفته است. | گلسرخ یا بسباسه (Mace) که پوشش دانه جوز هندی است. | گرم، کمی شیرینتر و ملایمتر از جوز هندی |
و اما پاسخ نهایی: چند نوع ادویه داریم؟
با در نظر گرفتن همه موارد، میتوان یک پاسخ تقریبی ارائه داد:
> اگر منظور ما ادویههای منفرد و اصلی باشد که به صورت تجاری در سراسر جهان معامله و استفاده میشوند، تعداد آنها بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ نوع تخمین زده میشود. اما اگر تمام زیرگونهها، واریتههای محلی و هزاران هزار ادویه ترکیبی را نیز در نظر بگیریم، این عدد به راحتی به چندین هزار میرسد.
فراتر از یک عدد
مهمتر از دانستن یک عدد دقیق، درک تنوع بیکران و پتانسیل بیپایان ادویههاست. هر ادویه، داستانی از یک سرزمین، فرهنگ و تاریخ را با خود حمل میکند. جهان ادویهها یک دنیای بیپایان برای کاوش، تجربه و خلاقیت در آشپزخانه است. به جای تمرکز بر تعداد، بر شناخت طعمها، عطرها و ترکیبهای جدید تمرکز کنید و اجازه دهید این هدایای طبیعت، آشپزی شما را به سطح بالاتری ببرند.
نظرات